การเกษียณอายุเป็นอีกหนึ่งช่วงสำคัญของชีวิตที่เราควรเตรียมพร้อม โดยเฉพาะมนุษย์เงินเดือนที่มีรายได้ประจำ การวางแผนเกษียณตั้งแต่เริ่มทำงานจะช่วยให้ชีวิตหลังเกษียณเป็นไปอย่างราบรื่น ไม่ต้องกังวลเรื่องการเงิน และสามารถใช้ชีวิตบั้นปลายได้อย่างมีความสุขตามที่ฝันไว้ โดยไม่เป็นภาระของลูกหลาน
การวางแผนเกษียณคืออะไร
วางแผนเกษียณ คือ การเตรียมความพร้อมทางการเงินล่วงหน้าเพื่อให้มีเงินเพียงพอต่อการดำรงชีวิตในช่วงที่ไม่ได้ทำงานแล้ว เป็นกระบวนการประเมินสถานะทางการเงินปัจจุบัน กำหนดเป้าหมายการออม และวางแผนการออมและการลงทุนอย่างเป็นระบบ การวางแผนการเงินหลังเกษียณที่ดีจะช่วยให้เราสามารถรักษาระดับคุณภาพชีวิตไว้ได้ แม้จะไม่มีรายได้ประจำจากการทำงานแล้ว
ทำไมเราถึงควรรีบวางแผนชีวิตหลังเกษียณตั้งแต่เนิ่นๆ
แน่นอนว่า ยิ่งเราอายุมากขึ้นๆ ค่าใช้จ่ายก็สูงขึ้นตามมาเช่นกัน ทั้งภาระผ่อนหนี้สิน ค่าใช้จ่ายเพื่อดูแลคนในครอบครัว และที่สำคัญ คือ เมื่อถึงวัยที่ร่างกายโรยรา ค่ารักษาพยาบาลก็ค่อนข้างสูง ดังนั้น ยิ่งอายุมากขึ้น เราจึงควรหาเงินได้มากขึ้น แต่ก็ด้วยร่างกายที่โรยราเช่นกัน ที่ทำให้เราไม่สามารถหารายได้ได้มากเท่าเดิ
เมื่อก้าวเข้าสู่วัยเกษียณเราจึงต้องวางแผนการเงิน
เราควรมีเงินเท่าไรสำหรับชีวิตหลังเกษียณ
โดยทั่วไปแล้ว กล่าวกันว่า เมื่อเกษียณ ค่าใช้จ่ายของเราจะเหลือ 70% ของค่าใช้จ่ายปีสุดท้ายก่อนเกษียณ นั่นเพราะว่า เมื่อเราไม่ต้องไปทำงานแล้ว ค่าใช้จ่ายจำพวกค่าเดินทาง ค่าใช้จ่ายเมื่อออกสังคม หรือภาระผ่อนสินทรัพย์ลดลง
อย่างไรก็ตาม ก็มีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นมามากๆ เช่นกัน
- ค่ารักษาพยาบาลที่เพิ่มขึ้นมา รวมทั้ง ค่าประกันต่างๆ ด้วย
- ค่าท่องเที่ยว เพราะการมีเวลามากขึ้น หลายๆ คนก็ฝันอยากจะไปท่องเที่ยวที่ต่างๆ ก่อนที่จะไม่มีแรง
- ค่าบำรุงรักษาสินทรัพย์ เพราะนอกจากร่างกายของเราจะโรยราแล้ว สินทรัพย์อย่างรถและบ้านก็เสื่อมโทรมลงเช่นกัน
ให้คุณลองคำนวณดูว่า ค่าใช้จ่ายข้างต้นเมื่อรวมกันแล้วจะคิดเป็นค่าใช้จ่ายเท่าไรต่อปี แล้วนำมาคูณด้วยจำนวนปีที่คุณคาดว่าจะใช้ชีวิต
สูตรคำนวณเงินที่ต้องใช้หลังเกษียณ
ยกตัวอย่างเช่น 300,000 บาท x 30 ปี = 9,000,000 บาท
ทั้งนี้ แค่จำนวนเงินที่ต้องใช้หลังเกษียณยังไม่พอ เพราะอย่าลืมว่า แต่ละปีที่ผ่านพ้นไป มูลค่าของเงินก็ลดลงด้วย นั่นคือ “เงินเฟ้อ” ที่ค่อยๆ เพิ่มขึ้นปีละประมาณ 3% อย่างไม่หยุดยั้ง เงิน 40 บาท ที่อาจเคยซื้อ ก๋วยเตี๋ยวหน้าปากซอยที่เคยซื้อชามละ 40 บาท ในอีก 10 ปีข้างหน้า อาจมีราคาสูงถึง 100 บาท ได้
เมื่อต้องการคำนวณว่าควรจะมีเงินเพียงพอสำหรับเกษียณวัยเกษียณเท่าไร จึงต้องคำนวณภาวะเงินเฟ้อด้วย
สูตรคำนวนเงินเฟ้อ (จำนวนเงินในอนาคตที่เทียบเท่ามูลค่าเงินในปัจจุบัน)
ยกตัวอย่างเช่น จำนวนเงินในอนาคตที่เทียบเท่ามูลค่าเงินในปัจจุบัน = 300,000 (1+0.03)^1 ปี
∴ จำนวนเงินในอนาคตที่เทียบเท่ามูลค่าเงินในปัจจุบัน = 309,000 บาท
เมื่อคำนวณจำนวนเงินต้นที่ใช้ 300,000 บาท ในแต่ละปี กับอัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้นปีละ 3% แบบปีต่อปี หากตั้งใจใช้ชีวิตหลังเกษียณ 30 ปี จะต้องมีเงินมากถึง 14,700,000 บาท (ซึ่งมากกว่าเดิมถึง 5,000,000 บาท!)
(ข้อมูลส่วนนี้ นำไปคำนวณใน excel โดยคำนวนเงิน 3 แสน * 3% และทบรวม 30 ปี)
นี่เป็นเหตุผลว่า ทำไมเราถึงต้องรีบวางแผนเก็บเงินสำหรับชีวิตวัยเกษียณ เพราะยิ่งมีเวลามากเท่าไร เราก็สามารถเก็บได้มากขึ้นเท่านั้น และที่สำคัญคือ ไม่บีบคั้นเรามากด้วย
วางแผนเกษียณให้ใช้ชีวิตสบายด้วย 4 ขั้นตอน
การวางแผนเกษียณให้มีประสิทธิภาพไม่ใช่เรื่องยาก คุณสามารถทำตามขั้นตอนง่าย ๆ 4 ขั้นตอนนี้เพื่อให้มีเงินเพียงพอสำหรับชีวิตหลังเกษียณ และสามารถใช้ชีวิตได้อย่างสบายใจ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องการเงิน แต่ต้องเริ่มวางแผนและลงมือทำอย่างจริงจัง
1. คำนวณค่าใช้จ่ายหลังเกษียณ
ขั้นตอนแรกของการวางแผนการเงินหลังเกษียณคือการประเมินค่าใช้จ่ายที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในแต่ละเดือนเมื่อเกษียณแล้ว ซึ่งจะแตกต่างกันไปตามรูปแบบการใช้ชีวิตของแต่ละคน เช่น ค่าอาหาร ค่าที่พัก ค่ารักษาพยาบาล ค่าท่องเที่ยว และค่าใช้จ่ายอื่น ๆ หลังจากนั้นให้คิดเผื่อเงินเฟ้อและระยะเวลาที่คาดว่าจะมีชีวิตอยู่หลังเกษียณ ตัวอย่างเช่น หากคุณคาดว่าจะใช้เงิน 30,000 บาทต่อเดือน มีชีวิตหลังเกษียณอีก 20 ปี และอัตราเงินเฟ้อเฉลี่ย 3% ต่อปี
2. เช็กเงินออมที่มีอยู่
หลังจากทราบเป้าหมายเงินออมที่ต้องการแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการสำรวจเงินออมที่มีอยู่ในปัจจุบัน ทั้งเงินฝากธนาคาร เงินลงทุนในกองทุนรวม หุ้น พันธบัตร ประกันชีวิตแบบสะสมทรัพย์ กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ กองทุนประกันสังคม อสังหาริมทรัพย์ และสินทรัพย์อื่น ๆ ที่สามารถแปลงเป็นเงินได้ การทำบัญชีทรัพย์สินจะช่วยให้คุณทราบว่ายังขาดเงินออมอีกเท่าไรจึงจะบรรลุเป้าหมายวางแผนชีวิตหลังเกษียณ
3. วางแผนเก็บออมและลงทุน
แผนการเก็บออมและการลงทุนสำหรับชีวิตหลังเกษียณนั้น ไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อสร้างรายได้อย่างจริงจัง แต่คือการสร้างความมั่นคงให้ชีวิตบั่นปลาย ดังนั้น แผนการออมและลงทุนไม่ควรมีความเสี่ยงสูง
ตัวอย่างพอร์ตการลงทุนเพื่อชีวิตหลังเกษียณที่เหมาะสม
- ผลิตภัณฑ์เงินฝาก 35% เพื่อสมดุลความมั่นคงของพอร์ตการลงทุน แนะนำให้ออมในเงินฝากประจำที่ให้ดอกเบี้ยสูงและมีเงื่อนไขในการถอน เพื่อให้เราสามารถเก็บเงินเพื่อชีวิตหลังเกษียณได้จริง
- หุ้นและกองทุนรวมหุ้น 15% เพื่อเป็นส่วนที่ใช้เร่งมูลค่าของเงินให้เติบโตขึ้น เพราะให้ผลตอบแทนที่ค่อนข้างสูงเฉลี่ย 10 – 12%
- ตราสารหนี้ 50% เพื่อเป็นอีกทางที่สร้างผลตอบแทนให้ได้ แต่ความเสี่ยงต่ำมาก แนะนำให้แบ่งเงินเพื่อนำไปซื้อตราสารหนี้รัฐบาลและตราสารหนี้ที่มีความมั่นคงระยะ 10 ปี ขึ้นไป เท่านี้เงินก้อนสำหรับชีวิตวัยเกษียณของเราก็จะโตวันโตคืน
และนอกจากแผนพอร์ตการออมและการลงทุนข้างต้นแล้ว ยังมีวิธีเก็บออมเงินที่ทำให้เงินเก็บเกษียณเติบโตขึ้น และถึงเป้าหมายได้ นั่นคือ การสร้าง “Passive income”
นอกจากการเก็บหอมรอมริบเม็ดเงินในแต่ละเดือนแล้ว ขอแนะนำว่าให้คุณเปิดก๊อก Passive income ให้เงินไหลเข้ามาเอง ด้วยการลงทุนอสังหาริมทรัพย์ ซึ่งก็มีอยู่หลักๆ ด้วยกัน 3 วิธี ได้แก่
- ลงทุนทำบ้านเช่า
- ลงทุนบ้านมือสอง
- ลงทุนทำอพาร์ตเมนต์/ห้องเช่า
วิธีการนี้ สามารถเริ่มทำได้ตั้งแต่ช่วงที่ทำงานและเริ่มมีเสถียรภาพทางการเงิน และสามารถกู้เงินธนาคารได้ ด้วยการลงทุนแบบ OPM: Other people’s money ทำให้เราสามารถสร้างรายได้ได้ทันที เพียงกู้สินเชื่อบ้าน มาทำบ้านเช่า ห้องเช่า ซื้อบ้านหรือคอนโดฯ เพื่อปล่อยเช่า หรือปรับปรุงบ้านมือสองเพื่อปล่อยเช่า โดยให้สินทรัพย์เหล่านี้สร้างผลตอบแทนให้สูงกว่ายอดผ่อน
…และเมื่อผ่อนหมด อสังหาริมทรัพย์ที่ลงทุนไว้ก็จะให้ดอกผลเราแบบเต็มเม็ดเต็มหน่วย ไม่ต้องห่วงว่าจะขาดรายได้ในวัยเกษียณ
4. ทบทวนเป้าหมายอย่างสม่ำเสมอ
การวางแผนเกษียณไม่ใช่เรื่องที่ทำครั้งเดียวแล้วจบ แต่ต้องมีการทบทวนและปรับแผนอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยปีละครั้ง หรือเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงสำคัญในชีวิต เช่น การเปลี่ยนงาน การแต่งงาน การมีบุตร เป็นต้น ควรตรวจสอบว่าการออมและการลงทุนเป็นไปตามแผนหรือไม่ และมีการปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน เพื่อให้การวางแผนชีวิตหลังเกษียณมีประสิทธิภาพสูงสุด
สลากออมทรัพย์ ธอส. อีกหนึ่งตัวช่วยของการวางแผนเกษียณ
อีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับการวางแผนเกษียณคือ สลากออมทรัพย์ ธอส. ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่ให้ทั้งความมั่นคงและโอกาสลุ้นรางวัล สลากออมทรัพย์ ธอส. ให้ผลตอบแทนหน้าสลากที่แน่นอน และยังมีโอกาสถูกรางวัลทุกเดือนตลอดอายุสลาก นอกจากนี้ เงินที่ได้รับจากการไถ่ถอนสลากและเงินรางวัลยังได้รับการยกเว้นภาษีเงินได้สำหรับบุคคลธรรมดา ทำให้เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับการออมเงินเพื่อชีวิตหลังเกษียณ
สรุปวิธีวางแผนเกษียณ
การวางแผนเกษียณที่ดีต้องเริ่มตั้งแต่เนิ่นๆ และต้องอาศัยความมีวินัยในการออมและการลงทุนอย่างสม่ำเสมอ การรู้จักประเมินความต้องการทางการเงิน การกระจายความเสี่ยงในการลงทุน และการทบทวนแผนอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้เรามีชีวิตหลังเกษียณที่มั่นคงและสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขตามที่ฝันไว้ ธนาคารอาคารสงเคราะห์ (ธอส.) พร้อมเป็นพันธมิตรในการสร้างความมั่นคงทางการเงิน ด้วยผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่หลากหลาย ทั้งสินเชื่อที่อยู่อาศัย สลากออมทรัพย์ และบริการทางการเงินอื่นๆ ที่ช่วยให้คุณวางแผนอนาคตได้อย่างมั่นใจ