พิธี ขึ้นบ้านใหม่ ถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญที่คนไทยมักกระทำ เพื่อเสริมสร้างสิริมงคลให้กับที่อยู่อาศัย สามารถลงหลักปักฐานและใช้ชีวิตได้อย่างสงบราบรื่น บทความนี้ได้รวบรวมวิธีการเตรียมตัวขึ้นบ้านใหม่ตามวิถีคนไทยมาให้ ตั้งแต่เริ่มต้นจนจบพิธี

ขึ้นบ้านใหม่ คืออะไร สำคัญอย่างไร

ขึ้นบ้านใหม่ ว่าด้วยพิธีกรรมมงคลที่เน้นทำบุญเลี้ยงพระ เพื่อสร้างความเป็นสิริมงคลรวมทั้งนับเป็นฤกษ์งามยามดีในการย้ายเข้ามาอยู่อาศัยในบ้านใหม่ ถือเป็นกุศโลบายในการเสริมขวัญและกำลังใจให้แก่เจ้าบ้านและผู้อยู่อาศัย เพราะเชื่อกันว่าเป็นการบอกกล่าวพระรัตนตรัยและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำสถานที่นั้นให้รับรู้ และขอให้ช่วยปกปักษ์รักษาบ้านตลอดจนผู้คนในบ้านให้รอดพ้นภยันตรายต่าง ๆ โดยทั่วไปแล้ว งานทำบุญขึ้นบ้านใหม่มักจัดเป็นงานทำบุญใหญ่ นิยมนิมนต์พระสงฆ์มาทำพิธีสวดให้พรถึงสถานที่พำนักอาศัย

พิธีขึ้นบ้านใหม่เป็นอย่างไร

หากกล่าวถึงภาพรวมของการทำบุญขึ้นบ้านใหม่ในไทยแล้วนั้น อาจแตกต่างหลากหลายตามวัฒนธรรมและ
ความเชื่อส่วนบุคคล โดยทั่วไปแล้ว พิธีขึ้นบ้านใหม่ที่พบเห็นได้ทั่วไปแบ่งออกเป็น 2 แบบ ได้แก่ ขึ้นบ้านใหม่แบบไทย และขึ้นบ้านใหม่แบบจีน

ขึ้นบ้านใหม่แบบไทย

พิธีขึ้นบ้านใหม่แบบไทยเน้นปฏิบัติตามหลักความเชื่อของศาสนาพุทธ โดยเจ้าบ้านมักนิมนต์พระสงฆ์มาสวดให้พรและประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ทำบุญเลี้ยงพระ รวมทั้งร่วมรับประทานอาหารกับแขกที่เชิญมาร่วมงานทำบุญด้วยกัน นอกจากนี้ บางบ้านอาจประกอบพิธีขึ้นบ้านใหม่ตามวิถีไทยโบราณ โดยเตรียมของอย่างอื่นเสริมเข้ามาด้วย ได้แก่ ถุงเงิน ถุงทอง เงินเหรียญจำนวน 108 บาท เงินธนบัตรจำนวน 1,900 บาท ถั่ว งา ข้าว กลีบกุหลาบ กลีบดอกรัก กลีบดอกดาวเรือง กลีบดอกบานไม่รู้โรย เครื่องประดับ เครื่องครัว ถังเปล่า 2 ใบ พระพุทธรูป และชุดธูปเทียน

เมื่อเริ่มประกอบพิธีขึ้นบ้านใหม่แบบไทยโบราณ จะนำของที่เตรียมไว้มาบูชา พูดอธิษฐานให้มีเงินทองมั่งคั่งร่ำรวย จากนั้นนำถุงเงินและเครื่องประดับใส่ในถุงทอง เติมข้าวกับน้ำลงถังอย่างละใบจนเต็ม รวมทั้งขนข้าวของที่เตรียมไว้ ได้แก่ กลีบดอกไม้มงคล พืชพรรณธัญญาหารต่าง ๆ และเครื่องครัวเข้าบ้าน

ขึ้นบ้านใหม่แบบจีน

นอกเหนือจากการทำบุญเลี้ยงพระแล้วนั้น ยังมีพิธีขึ้นบ้านใหม่แบบจีนตามความเชื่อของชาวไทยเชื้อสายจีนด้วย ส่วนใหญ่นิยมไหว้บอกกล่าวเจ้าที่เจ้าทาง รวมทั้งอัญเชิญพระตี่จู้และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อเข้ามาสถิตในบ้าน โดยของไหว้ที่นำมาถวายนั้นก็มีหลากหลาย แตกต่างกันตามความเชื่อเรื่องธาตุของชาวจีน ได้แก่ ธาตุดิน (ผักผลไม้สีส้ม) ธาตุน้ำ (ผักผลไม้สีดำ) ธาตุไฟ (ผักผลไม้สีแดง ชมพู ม่วง) ธาตุไม้ (ผักผลไม้สีเขียว) และธาตุทอง (ผักผลไม้สีขาวหรือทอง) นอกจากนี้ ต้องจุดเตาแก๊สเพื่อแสดงความมั่งคั่งร่ำรวย จัดที่หลับที่นอนให้ดีเพื่อให้อยู่สุขสบาย

ขึ้นบ้านใหม่ เตรียมการอย่างไร

ก่อนทำพิธีขึ้นบ้านใหม่ เจ้าบ้านควรตระเตรียมสิ่งต่อไปนี้ให้เรียบร้อย

หาฤกษ์

การหาฤกษ์ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ถือเป็นสิ่งที่ควรทำอันดับแรก เพราะเป็นจุดเริ่มต้นของการกำหนดงานทุกอย่าง
ตามมาด้วย ที่สำคัญ การขึ้นบ้านใหม่ของไทยถือขนบเรื่องฤกษ์ยามสำคัญที่สุด การหาฤกษ์มงคลหรือวันดีทำได้หลายแบบ โดยอาจปรึกษาพระอาจารย์ที่เคารพ หรือหากคุณมีความเชื่อตามแบบชาวจีนด้วยแล้ว ก็อาจปรึกษาซินแสเพิ่มเติมได้ด้วย ถึงอย่างนั้น การหาฤกษ์ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ต้องตระเตรียมวันเวลาที่สะดวกของเจ้าบ้าน เพื่อช่วยให้เตรียมความพร้อมด้านต่าง ๆ ได้สมบูรณ์ที่สุด

นิมนต์พระสงฆ์

ขั้นตอนต่อมาหลังได้ฤกษ์ทำพิธีขึ้นบ้านใหม่แล้วนั้น ก็คือนิมนต์พระสงฆ์สำหรับมาสวดให้พรในวันดังกล่าว โดยทำเรื่องเชิญพระท่านล่วงหน้าประมาณ 1-2 สัปดาห์ เพื่อสอบถามความสะดวกของท่านด้วย นอกจากนี้ จำนวนพระที่นิมนต์มาสวดให้พรขึ้นบ้านใหม่มักนิยมให้ตกเลขคี่ ส่วนใหญ่มักนิมนต์พระสงฆ์จำนวน 9 รูป ด้วยความเชื่อว่าเป็นเลขมงคล อีกทั้งพ้องเสียงกับคำว่าเจริญก้าวหน้า ส่วนกำหนดการนิมนต์พระมาสวดมักจัดเป็น 2 ช่วงเวลา ได้แก่ ช่วงถวายภัตตาหารเช้า (ประมาณ 07.30 น.) และช่วงถวายภัตตาหารเพล (ประมาณ 10.30 น.) ทั้งนี้ กำหนดการดังกล่าวอาจกำหนดโดยพระหรือเจ้าบ้านตามตกลงและความเหมาะสม

จัดเตรียมสถานที่

แน่นอนว่าพิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่ต้องจัดขึ้นที่บ้านหลังที่เราต้องการทำบุญนั่นเอง เจ้าบ้านและผู้อยู่อาศัยควรตระเตรียมสถานที่ให้พร้อม เริ่มตั้งแต่จัดเก็บข้าวของที่ไม่จำเป็นให้เรียบร้อย จัดบ้านให้เป็นระเบียบ ทำความสะอาดให้ดี พื้นที่ที่ทำพิธีควรจัดโต๊ะหมู่บูชา รวมทั้งเว้นระยะห่างระหว่างอาสนะของพระสงฆ์แต่ละรูปให้ห่างกันพอสมควร เพื่อเว้นพื้นที่สำหรับจัดวางเครื่องใช้อื่น ๆ ที่จำเป็น เช่น น้ำดื่ม ตาลปัตร กระดาษชำระ และกระโถน

เชิญแขกสำคัญ

เมื่อได้ฤกษ์ยาม กำหนดการวันเวลา นิมนต์พระสงฆ์เรียบร้อย รวมทั้งจัดเตรียมสถานที่แล้ว ก็ต้องเอ่ยปากชวนญาติสนิทมิตรสหายให้มาทำบุญร่วมกัน โดยอาจเชิญด้วยตัวเองหรือติดต่อเชิญทางโทรศัพท์ตามความสะดวกและความเหมาะสม เมื่อรู้จำนวนแขกโดยประมาณแล้ว จะช่วยให้จัดเตรียมสถานที่รองรับและอาหารต่าง ๆ ได้เพียงพอตามความต้องการ

เตรียมสิ่งของต่าง ๆ

สิ่งของที่ต้องเตรียมสำหรับทำพิธีขึ้นบ้านใหม่นั้นควรเน้นสิ่งของที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรมเป็นหลัก ได้แก่ พระพุทธรูป โต๊ะหมู่บูชา ดอกไม้ ธูป เทียน กระถางธูป เชิงเทียน อาสนะ ของถวายสังฆทาน สายสิญจน์ และอุปกรณ์สำหรับเจิมและประพรมน้ำมนต์ ทั้งนี้ หากคุณนิยมประเพณีขึ้นบ้านใหม่แบบไทยโบราณหรือมีความเชื่อตามแบบชาวไทยเชื้อสายจีนนั้น ก็ควรเตรียมสิ่งของบูชาและทำพิธีตามแบบฉบับขึ้นบ้านใหม่ของแต่ละแบบไว้ด้วย

จัดเตรียมอาหาร

เครื่องคาวเครื่องหวานสำหรับทำพิธีขึ้นบ้านใหม่ที่ต้องจัดเตรียมไว้แบ่งออกเป็น 3 อย่าง ได้แก่ ชุดบูชาข้าวพระพุทธ เครื่องคาวเครื่องหวานสำหรับถวายพระสงฆ์ และชุดเซ่นไหว้ถวายเจ้าที่หรือศาลพระภูมิ เครื่องคาวเครื่องหวานมงคลที่นิยมนำมาถวายมักเป็นขนมตระกูลทองอย่างทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน ขนมถ้วยฟู รวมทั้งผลไม้มงคลอย่างมะพร้าว สาลี่ ทับทิม และส้ม นอกจากนี้ ต้องเตรียมอาหารและขนมไว้รับรองและเลี้ยงแขกในงานด้วยต่างหาก

เพราะ “บ้าน” ที่สมบูรณ์เป็นมากกว่าที่อยู่อาศัยเอาไว้พักผ่อนทางกาย แต่ยังเป็นที่พักพิงของคนในบ้านด้วย พิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่ไม่เพียงเป็นการปฏิบัติตามขนบในการอยู่อาศัย แต่ยังช่วยสร้างสัมพันธ์คนในครอบครัวในการลงมือร่วมใจกันตระเตรียมสิ่งต่าง ๆ เพื่อเริ่มต้นใช้ชีวิตในบ้านของตัวเองอย่างสมบูรณ์

หากใครที่วางแผนตกแต่งบ้านหรือซื้อหาสิ่งอำนวยความสะดวก เพื่อเติมเต็มบ้านในฝันอยู่นั้น ธอส. มีบริการสินเชื่อให้บริการ ซึ่งดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่ หรือหากคุณมีแพลนรีโนเวท ต่อเติม ซ่อมแซม บ้านครั้งใหญ่ด้วยแล้วนั้น สามารถดูรายละเอียดสินเชื่อบ้าน ควบคู่กันไปด้วย หรือศึกษารายละเอียดสินเชื่อบ้านธอส. เพิ่มเติมได้ทั้งหมดที่นี่

นอกจากนี้ ถ้าคุณวางแผนจะซื้อบ้านและต้องการที่ปรึกษาวางแผนและบริหารจัดการด้านการเงินต่าง ๆ ก็ปรึกษากับเราโดยตรงได้ที่ธนาคารอาคารสงเคราะห์ทุกสาขาใกล้บ้านคุณ หรือ
ติดต่อศูนย์บริการลูกค้าสัมพันธ์โทร 02 645 9000 หรือส่งข้อมูลของคุณ เพื่อให้เจ้าหน้าที่ธนาคารติดต่อกลับได้ที่นี่